به نقل از «آنا»

گوشی‌های هوشمند؛ ابزاری مناسب برای سرگرمی کودکان یا عامل اختلال روانی؟

تاریخ انتشار: ۸ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۵۳۸۳۹

به گزارش خبرنگار گروه دانش و فناوری خبرگزاری آنا، امروزه بسیاری از والدین برای اینکه کودکان خود را هم سرگرم کنند و هم به کار خود برسند، برای آن‌ها در تلفن همراه، تبلت یا تلویزیون انیمیشن پخش می‌کنند و برای ساعاتی آن‌ها را در معرض صفحه نمایش قرار می‌دهند. درواقع قرار دادن صفحه نمایش مقابل کودک یک راه آزمایش‌شده و قابل اعتماد برای سرگرم کردن و ساکت نگه‌داشتن آن‌ها است، اما طبق یک مطالعه جدید، اگر این کار را به عنوان یک راهکار ساکت‌کننده دائمی انجام دهید، ممکن است آسیب‌ها و مشکلاتی را برای کودک در پی داشته باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

محققان روش استفاده از «دستگاه‌های دیجیتال» برای آرام کردن کودکانِ ناراحت بین ۳ تا ۵ سال را بررسی کردند. این مطالعه روی ۴۲۲ پدر و مادر و همین تعداد فرزند بین ماه مرداد ۱۳۹۷ تا دی ۱۳۹۸ انجام شد، درست قبل از اینکه ویروس کرونا مدارس و زندگی همه افراد در جهان را متحول کند. باید توجه داشت که در دوران کرونا و قرنطینه خانگی، آمار استفاده از دستگاه‌های دیجیتال در خانواده‌ها بسیار افزایش یافت و این می‌توانست نتایج تحقیق را تغییر دهد.

بیشتر بخوانید:

آینده برای نیروی کار دیجیتال چگونه خواهد بود؟

چیزی که گروه محققان دریافتند این بود که افزایش استفاده از دستگاه‌ها به عنوان مکانیسم‌های آرامش‌بخش با واکنش‌پذیری عاطفی بیشتر یا اختلالات مربوط به روان و متابولیک کودکان در طول چند ماه مرتبط است. به عنوان مثال تغییرات سریع بین خلق و خوی و تکانشگری شدید یا فعالیت از روی هوس و بدون برنامه ازجمله عوارض استفاده زیاد از صفحه نمایش بود. این ارتباط به ویژه در پسران نوجوان و در کودکانی که قبلاً علائم بیش فعالی، تکانشگری و خلق‌و‌خوی تندی داشتند، قوی‌تر بود. به نظر می‌رسد که ابزار‌های دیجیتال نظیر موبایل، تبلت و تلویزیون می‌توانند کودکان را از توسعه و شکل‌گیری احساسات به طور عادی یا به روش خودِ کودک محروم سازد.

**وابستگی به ابزارهای دیجیتال باعث از دست رفتن روحیه استقلال در کودکان می‌شود

جنی رادسکی، متخصص رشدِ رفتاری اطفال از دانشگاه میشیگان، می‌گوید: «استفاده از دستگاه‌هایی همچون تلفن همراه برای آرام کردن کودک خردسال ممکن است ابزاری بی‌خطر و موقت برای کاهش تنش و سروصدا در خانه به نظر برسد، اما اگر یک استراتژیِ آرام‌بخش منظم و دائمی باشد، ممکن است عواقب طولانی‌مدتی را در پی داشته باشد. به ویژه در اوایل دوران کودکی، این دستگاه‌ها ممکن است فرصت‌ها را برای توسعه مستقل شدن کودک و سایر روش‌های تربیتی از بین ببرد».

البته گروه سنی مورد بررسی در این مطالعه شامل کودکانی می‌شود که به‌ویژه مستعد عصبانیت، احساسات شدید و بیش‌فعال هستند، که والدین را مجبور می‌کنند از تبلت یا تلفن استفاده کنند تا آن‌ها آرام شوند؛ و البته این روش جواب می‌دهد؛ اما آنچه محققان پیشنهاد می‌کنند این است که رهایی کوتاه مدت از یک کودکِ ناراحت ممکن است منجر به مشکلات طولانی مدت در رشد عاطفی آن‌ها شود. از این رو سایر راه‌ها نیز بسته می‌شود.

**موبایل راهکاری دائمی برای سرگرم کردن کودکان نیست

محققان این مطالعه تأکید دارند که استفاده از دستگاه‌های دیجیتال در حد اعتدال می‌تواند مفید باشد و به راحتی می‌توان آن را به طور کلی حذف کرد. همچنین هشدار می‌دهند که نباید به عنوان یک راهکار اصلی یا دائم برای آرام نگه داشتن کودکان استفاده شود.

این موضوعی است که تازگی ندارد و در گذشته والدین همواره نگران این بوده‌اند که به کودکان خود اجازه ندهند زمان زیادی را صرف تماشای تلویزیون یا پرداختن به بازی‌های ویدئویی کنند. اگرچه امروزه خوراک رسانه‌ای مدرن بسیار متنوع‌تر، تعاملی‌تر و قابل‌دسترس‌تر است. رادسکی می‌گوید: «اگر والدین یا پرستاران کودک به‌سرعت و به‌طور مؤثر رفتار‌های چالش‌برانگیز و منفی کودکان را کاهش دهند، ممکن است دیگر مجبور به استفاده از دستگاه‌های دیجیتال نباشند. این امر برای والدین و فرزندان مفید است و می‌تواند هر دو آن‌ها را برای حفظ این چرخه تشویق کند.

عادت به استفاده از دستگاه‌های دیجیتال برای مدیریت رفتارهایِ دشوار کودک به مرور زمان تقویت می‌شود، چراکه درمقابل تقاضا‌های رسانه‌ای کودکان نیز تقویت می‌شود. درواقع هرچه بیشتر از دستگاه‌های دیجیتال استفاده شود، کودکان و والدینشان کمتر سراغ سایر راهکار‌ها می‌روند.

**لزوم توجه به راهکارهای متنوع برای سرگرمی کودکان

محققان گزینه‌های دیگری را برای آرام کردن کودکان ارائه کرده‌اند؛ از جمله تجربیات حسی (از گوش دادن به موسیقی گرفته تا فشار دادن خمیربازی در دستانشان و همچنین پریدن روی ترامپولین) و نامگذاری احساسات برای کمک به درک آن‌ها. همچنین کدگذاریِ احساسات و هیجانات در قالب رنگ می‌تواند به کودکان کمک کند تا یاد بگیرند، حالات خود را شناسایی کرده و درک کنند و به راحتی احساسات خود را ابراز کنند. ارائه رفتار‌های جایگزین، از جمله ضربه زدن به یک بالش، به جای ضربه زدن به خواهر یا برادر یا دوست، نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.

محققان پیشنهاد می‌کنند قبل از هرگونه بروز عصبانیت و درحالی که بچه‌ها آرام هستند می‌توان این گزینه‌ها را به آن‌ها ارائه کرد و توضیح داد. در عین حال، ایجاد محدودیت‌های دقیق برای نگاه کردن به صفحه نمایش گوشی یا تبلت و استفاده از بازی‌ها و اپلیکیشن‌ها نیز ممکن است راه‌هایی برای کنترل استفاده از دستگاه‌های دیجیتال باشند.

به گفته رادسکی «همه این راه‌حل‌ها به کودکان کمک می‌کند تا خود را بهتر درک کنند و در مدیریت احساسات و هیجانات خود مهارت بیشتری داشته باشند». این امر مستلزم تکرار توسط پدر، مادر یا فرد مراقبت‌کننده از کودک است که همچنین وی باید سعی کند آرام بماند و نسبت به احساسات و هیجانات کودک واکنش بیش از حد نشان ندهد. این امر می‌تواند به ایجاد مهارت‌های کنترل هیجان کودک کمک کند که تا آخر عمر با او باقی بماند.

انتهای پیام/4144

انتهای پیام/

منبع: آنا

کلیدواژه: فضای مجازی کودکان سواد رسانه ای استفاده از دستگاه های دیجیتال استفاده از دستگاه ها صفحه نمایش برای آرام کردن کودک

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۵۳۸۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

علت پرحرفی کودکان؛ چطور رفتار کنیم؟

کودکان با صحبت‌کردن بی‌وقفه میزان صبر و مقاومت والدین را می‌آزمایند. هر مرحله از رشد کودک چالش‌های خاص خودش را دارد. در مرحله‌ای که کودک یاد می‌گیرد با کلمات مختلف جملات معنادار بسازد، کم‌کم مقدار صحبت‌کردن او بیشتر می‌شود. صحبت‌کردن و سؤال پرسیدن روش‌هایی‌اند که کودک برای آشنایی بیشتر با محیط استفاده می‌کند و دنیای اطرافش را بیشتر می‌شناسد.

به گزارش چطور، گرچه گاهی این صحبت‌کردن بی‌وقفه کودک بسیار آزاردهنده است و ممکن است بخواهید با جست‌وجوی راه‌های ساکت‌کردن کودک با عنوان «چکار کنیم بچه کمتر حرف بزنه؟» به‌دنبال یافتن راه‌حل باشید، لازم است بدانید که این اوضاع موقتی است. با بزرگ‌ترشدن کودک و افزایش درکش از محیط کم‌کم صحبت‌کردن او کمتر خواهد شد. صبور باشید و بدون عصبانیت کودکتان را با دنیای اطرافش آشنا کنید.

علت پرحرفی کودکان چیست؟ ۱. اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی (ADHD)

گاهی علت روانشناسی پرحرفی کودک ابتلا به برخی اختلالات رفتاری است. معمولا کودکانی که دچار اضطراب، اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی و سایر اختلالات رفتاری هستند، تمایل بیشتری به صحبت‌کردن دارند. در صورتی پرحرفی کودکان نشانه تکانشگری و ابتلا به اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی است که کودک صرف‌نظر از محیط و اطرافیان، بی‌وقفه حرف بزند و مدام صحبت دیگران را قطع کند.

۲. اضطراب

اگر کودک حین صحبت‌کردن بی‌وقفه استرس دارد، علت پرحرفی اضطراب درونی اوست. گرچه اضطراب کودک معمولا با رفتارهایی مانند خجالت‌کشیدن یا گوشه‌گیری همراه است، گاهی کودکان خردسال اضطرابشان را با پرحرفی نشان می‌دهند.

۳. هوش زیاد

صحبت‌کردن بیش از حد کودک همیشه حاکی از ابتلا به اختلالات رفتاری مختلف نیست و گاهی ممکن است نشانه‌ای از توانایی کلامی فوق‌العاده او باشد که در کودکان تیزهوش رایج است. یافتن راه‌های دیگری برای ابراز وجود کودک و ارتباط با دیگران ممکن است وابستگی کودک به صحبت‌کردن با شما را تا حد زیادی کاهش دهد.

۴. اوتیسم

اگر صحبت‌کردن بی‌وقفه کودک با سایر مشکلات اجتماعی مانند ارتباط چشمی ضعیف، پافشاری زیاد روی یک موضوع یا مشکل در برقراری ارتباط متقابل همراه است، ممکن است نشانه‌ای از طیف اوتیسم باشد. اگر نگران صحبت‌کردن بیش از حد کودکتان هستید، بهتر است در این باره با متخصص کودکان مشورت کنید.

راهکارهای مقابله با پرحرفی کودکان

علت پرحرفی کودکان هرچه باشد، گاهی والدین واقعا از این‌همه سؤال و جواب خسته می‌شوند. اگر اکنون در این وضعیت هستید و هرلحظه وسوسه می‌شوید که به کودک بگویید «ساکت باش دیگه»، باید بدانید که این راهکار مؤثری نیست؛ ممکن است در لحظه کودک ساکت شود، اما تأثیر مثبت و ماندگاری روی او ندارد.

۱. تعیین کنید چه صحبت‌هایی نیاز به پاسخ دارند

همه حرف‌های کودک خطاب به شما نیستند و گاهی در حال بازی‌کردن با خودش حرف می‌زند و واقعا نیازی به پاسخی از جانب والدین ندارد. به حرف‌هایی که کودک خطاب به شما می‌گوید و سؤالاتی که می‌پرسد، با مهربانی جواب بدهید ولی وارد حریم صحبت‌کردن او با خودش یا اسباب‌بازی‌هایش نشوید و اجازه بدهید تنها بازی‌کردن را یاد بگیرد.

مثلا اگر می‌گوید «من می‌خوام با رنگ‌های آبی و قرمز و بنفش نقاشی بکشم» این جمله نیازی به پاسخ یا واکنشی از سمت شما ندارد. اما اگر می‌گوید «مامان، به این نقاشی نگاه کن، خوب کشیده‌ام؟»، یعنی باید به تصویری که خلق کرده است توجه کنید و مهربانانه نظر بدهید.

۲. حدومرز تعیین کنید

به زبانی ساده و قابل‌فهم به کودک توضیح دهید که کارهای دیگری هم دارید که باید در طول روز انجام بدهید و بازی با او را هم در فهرست کارهایتان بگنجانید. زمانی از روز را به نشستن کنار فرزندتان و بازی‌کردن و صحبت‌کردن با او اختصاص دهید. در این زمان هیچ کار متفرقه دیگری انجام ندهید و تمام توجهتان را معطوف بازی‌کردن با او کنید.

با این کار نیاز کودک به بودن در کنار شما رفع می‌شود و وقتی مشغول کارهای دیگر شوید، مدام دنبالتان نخواهد بود. وقتی زمان مشخصی از روز را به وقت‌گذراندن با کودک اختصاص می‌دهید، کم‌کم می‌فهمد چه زمانی وقت بازی‌کردن و صحبت‌کردن با شماست.

۳. مراقب لحنتان باشید

هرگز حرف‌هایتان را با لحن تند یا جملات منفی به کودک نگویید. شنیدن جملاتی مانند «تو هیچ‌وقت دست از حرف‌زدن برنمی‌داری!» باعث می‌شود در ذهن کودک تصوری منفی از خودش شکل بگیرد و خجالت‌زده شود.

به‌جای صحبت‌کردن با لحن تند، به کودک بگویید «من عاشق شنیدن حرف‌های تو هستم، اما کارهای دیگری هم دارم که باید انجام بدم. هروقت کارهام تموم شد، با هم صحبت می‌کنیم. باشه عزیزم؟» این لحن صحبت‌کردن باعث می‌شود کودک بفهمد شما همیشه دوستش دارید و فقط وظایف دیگری هم دارید که نمی‌توانید تمام‌وقت کنارش باشید.

چطور خودتنظیمی و کنترل تکانه را به کودک بیاموزیم؟

هیچ کودکی مجهز به مهارت‌های مختلف به دنیا نمی‌آید؛ ما والدین مهارت‌های مختلف را به آنها می‌آموزیم. همه کودکان برای تقویت مهارت‌های خودتنظیمی و کنترل تکانه نیاز به الگو و انجام تمرینات مکرر دارند. علت پرحرفی کودکان هرچه باشد، شما باید به شیوه‌ای سرگرم‌کننده خودتنظیمی را به کودک خود بیاموزید.

۱. زمانی از روز را به تمرین سکوت اختصاص دهید

به‌تدریج باید تحمل ساکت‌ماندن فرزندتان را افزایش دهید. به کودک بگویید «بیا چند دقیقه هیچی نگیم و یک کار سرگرم‌کننده انجام بدیم، مثلا نقاشی بکشیم یا با لگوها بازی کنیم». از زمان‌های کوتاه شروع کنید و به‌تدریج این زمان را افزایش دهید.

در ابتدا همراهی‌اش کنید و به‌مرور اجازه دهید به‌تنهایی مشغول بازی‌کردن شود. اسباب‌بازی‌های متنوع در اختیارش بگذارید تا انگیزه‌اش برای بازی‌کردن افزایش و برای صحبت‌کردن بیش از حد کاهش یابد.

۲. خودکنترلی را با کودک تمرین کنید

با تمرین و بازی به کودک یاد بدهید که همیشه باید با دقت به حرف‌های شما گوش کند. کتاب‌های مرتبط با این موضوع برایش بخوانید و اهمیت گوش‌دادن هنگام حرف‌زدن دیگران را از زبان شخصیت‌های قصه روایت کنید. حتی می‌توانید خودتان قصه‌ای جذاب بسازید و با نهی‌کردن پرحرفی شخصیت‌های قصه، غیرمستقیم به کودک یاد بدهید که بیش از حد صحبت‌کردن کار خوشایندی نیست.

کانال عصر ایران در تلگرام